Lymfoedeem

Wat is lymfoedeem?

Lymfoedeem is abnormale ophoping van vocht in het lichaam. Oedeem komt onder meer voor bij (borst)kanker, bloedvatproblemen of littekens. Lymfoedeem kan ook een gevolg zijn van bestraling, chemotherapie, een operatie of een ongeval.

Wat doet lymfoedeem?

Lymfoedeem heeft een aantal minder prettige en soms zeer vervelende gevolgen. Als u last heeft van lymfeoedeem dan herkent u vast dat dit pijn kan doen, dat het betreffende gebied in omvang is toegenomen, dat hierdoor vaak druk op de huid en spieren staat, dat u moeilijk kan ontspannen, bewegingsbeperking ondervind, er huid problemen en ontstekingen kunnen onstaan, u moeite met ademhalen kunt krijgen, er zelfs hart problemen, nierfalen en endocriene probelemen kunnen zijn. Dit zijn alleen indicaties voor lymfoedeem behandeling. Al met al is het een kwalijke zaak waar u veel hinder van kunt ondervinden en daarom is het zorg dat wanneer u last heeft van lymfoedeem u bij een lymfoedeemtherapeut dit laat behandelen voordat er meer complicaties ontstaan.

De oedeemfysiotherapeut probeert de afvoer van vocht onder andere te stimuleren met oefentherapie. Dat gebeurt met algemene oefeningen en ademhalingsoefeningen. Verder doen patiënten vaak specifieke oefeningen gericht op spieren in het hele lichaam die functioneren als een pomp. Daardoor kan vocht afgevoerd worden via de lymfe- en bloedbanen. Ook wordt er gebruik gemaakt van manuele lymfdrainage. Met deze massagetechniek verplaatst hij vocht naar delen van het lichaam waar de vochtafvoer wel normaal functioneert. Daarnaast kan de oedeemfysiotherapeut bandages, tape en therapeutische kousen gebruiken om vochtophoping tegen te gaan of te zorgen dat de ontstane situatie stabiel blijft.

Lymfoedeemtherapie

In het kort samengevat bestaan behandelingen uit:

– manuele lymfdrainage
– compressietherapie in de vorm van bandageren/ zwachtelen en later een therapeutische elastische ko
– oefentherapie
– ademhalingsoefeningen
– adviezen met betrekking tot huidverzorging en leefregels.

Therapeutisch elastische kousen en steunmaterialen worden aangemeten en verstrekt door aanmeetpunten. Meestal zijn dit orthopedische leveranciers, oedeemfysiotherapeuten en huid/oedeemtherapeuten. Vochtafdrijvende tabletten kunnen eventueel door de huisarts of behandelend specialist worden voorgeschreven, maar die helpen niet bij alle soorten oedeem. Voor de behandeling is een goede afstemming van de therapieën van de verschillende behandelaars nodig om tot een goed eindresultaat te komen.

Vaak werkt de oedeemfysiotherapeut samen met andere specialisten, zoals oncologen of chirurgen. Diverse oedeemfysiotherapeuten hebben zich ook gespecialiseerd.

Effecten:

– afname van lymfevocht en dus afname van omvang van betreffende lichaamsdeel
– afname pijn
– afname druk op de huid en spanning op de spieren
– toename ontspanning
– toename contractie spieren in wand van de lymfevaten
– toename afvoer
– toename afweer en immuniteit
– toename parasympatisch zenuwstelsel ter bevordering van rust en herstel
– verbetering van kleur van de huid

Na de behandeling kunt u zich moe voelen en het kan de darmperistaltiek verhogen. Mijn advies is drink na de behandeling de hele dag en avond nog veel water en neem voldoende rust. Als specialist ben ik ook aangesloten bij de Nederlandse Vereniging voor Fysiotherapie binnen de Lymfologie NVFL.